Rekordowy rok

Zewidencjonowane przez Państwową Straż Pożarną interwencje jednostek ochrony przeciwpożarowej w 2017 r. osiągnęły rekordową liczbę 519 902 zdarzeń.

Bariera połowy miliona meldunków zapisanych w SWD PSP jak dotąd została przekroczona tylko raz - w 2010 r., kiedy odnotowaliśmy gwałtowny wzrost liczby miejscowych zagrożeń, związanych przede wszystkim z intensywnymi opadami deszczu.

Liczba interwencji na przestrzeni lat rośnie i zgodnie z utrzymującą się tendencją może wzrosnąć do ponad 600 tys. jeszcze przed 2030 r. Wzrost lub spadek liczby zdarzeń w danym roku uzależniony jest jednak od występujących zjawisk pogodowych, szczególnie silnych wiatrów i gwałtownych opadów atmosferycznych.

Wykres 1.Liczba zdarzeń z udziałem jednostek ochrony przeciwpożarowej w latach 2000-2017 z prognozowaną linią trendu (opracowanie własne na podstawie danych z SWD PSP)

Pożary w mniejszości

Liczba pożarów w 2017 r. to już jedynie tylko nieco ponad 24% wszystkich zdarzeń (24,22%). Wzrost o 23% liczby miejscowych zagrożeń w stosunku do 2016 r. był ściśle związany z wichurami, które przeszły przez Polskę. Dla porównania - w 2016 r. miejscowych zagrożeń wskutek silnych wiatrów zanotowano 56 694, czyli o 45% mniej niż w 2017 r. Udział zdarzeń wywołanych przez silne wiatry w 2017 r. to prawie 20% wszystkich interwencji jednostek ochrony przeciwpożarowej. Dane według rodzaju miejscowego zagrożenia w zależności od wielkości zdarzenia zostały przedstawione w tabeli 1 - ponad 27% zdarzeń to miejscowe zagrożenia powstałe podczas oddziaływania sił przyrody.

Opracowanie własne na podstawie danych z SWD PSP

Rosnący udział alarmów fałszywych spowodowany jest wyposażaniem coraz większej liczby obiektów w systemy przeciwpożarowe. Warto odnotować, że maleje liczba alarmów złośliwych. W ubiegłym roku wynosiła niecałe 3,5% wszystkich zdarzeń.

Wykres 2. Liczba zdarzeń z udziałem jednostek ochrony przeciwpożarowej w 2017 r. według rodzaju zdarzenia (opracowanie własne na podstawie danych z SWD PSP)

W 2017 r. w działaniach ratowniczo-gaśniczych udział brało ogółem prawie 1850 tys. strażaków (PSP) i ponad 1733 tys. druhów (według statystyk prowadzonych przez PSP). Liczba członków OSP uczestniczących w działaniach wzrosła w stosunku do 2016 r. o 25% (OSP w KSRG - wzrost o 22%, wśród pozostałych OSP o około 35%). Generalnie w działaniach ratowniczych udział brało ponad 1311 tys. członków OSP jednostek włączonych do KSRG i ponad 421 tys. członków OSP spoza systemu. Należy zaznaczyć, że dane liczbowe odnoszą się do sumy ratowników z każdego zdarzenia.

Liczba interwencji oraz ratowników biorących udział w zdarzeniach rośnie nie tylko ze względu na występowanie gwałtownych zjawisk atmosferycznych, lecz także z powodu zwiększania zakresu działań jednostek ochrony przeciwpożarowej. Większy udział druhów w zdarzeniach to również zasługa rosnącego potencjału krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego. Na koniec 2017 r. do systemu włączonych było już 4376 jednostek ochotniczych straży pożarnych, w których działa (według danych Komendy Głównej PSP) ponad sto tysięcy (101 468) członków OSP spełniających wymagania bezpośredniego udziału w działaniach ratowniczych (wiek 18-65 lat, badania lekarskie, szkolenie pożarnicze).

W działaniach ratownicy PSP i OSP biorą udział samodzielnie bądź wspólnie. Samodzielne działania PSP to prawie połowa wszystkich zdarzeń w 2017 r., 20% to działania wspólne PSP i OSP, a pozostałe 30% - samodzielne działania druhów.

Wykres 3. Działania jednostek ochrony przeciwpożarowej w 2017 r. z podziałem na samodzielne i wspólne PSP z OSP (opracowanie własne na podstawie danych z SWD PSP)

W 2017 r. podczas ponad 519 tys. zdarzeń śmierć w pożarach poniosło czterech ratowników, w tym dwóch strażaków, a 324 zostało rannych (204 strażaków). Ogółem we wszystkich zdarzeniach zaewidencjonowano 4582 ofiary śmiertelne i 68 328 osób rannych. Podczas pożarów odnotowano 475 ofiar śmiertelnych, w tym 385 w pożarach obiektów mieszkalnych. Szczegółowe dane dotyczące poszkodowanych zamieszczono w tabeli 2. Statystyka ta oparta jest na informacjach ze zdarzeń, które obejmują jedynie czas prowadzenia działań przez jednostki ochrony przeciwpożarowej.

Opracowanie własne na podstawie danych z SWD PSP

Przeprowadzona w Krajowym Centrum Koordynacji Ratownictwa i Ochrony Ludności analiza przybycia pierwszej jednostki ochrony przeciwpożarowej do zdarzenia w ostatnich 5 latach wykazała, że jako pierwsze najczęściej przybywają siły i środki PSP. W latach 2013-2017 Państwowa Straż Pożarna dojeżdżała na miejsce zdarzenia jako pierwsza w ponad 56% interwencji. Ubiegły rok odbiega od tej wieloletniej tendencji ze względu na wystąpienie dużej liczby zdarzeń związanych z usuwaniem skutków anomalii pogodowych. Powodowały one większe zaangażowanie ochotniczych straży pożarnych, w szczególności tych spoza systemu, z uwagi na niedrożność dróg dojazdu na miejsce zdarzenia, a tym samym wydłużony czas dotarcia sił PSP.