• Tłumacz języka migowego
Sprawy ochotników

Inspekcje OSP po nowemu

2 Maja 2018

Inspekcje gotowości operacyjnej ochotniczych straży pożarnych włączonych do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego przeprowadza się zgodnie z wystandaryzowanymi kryteriami, określonymi w zarządzeniu komendanta głównego Państwowej Straży Pożarnej. Pozwalają one precyzyjnie ocenić możliwości operacyjne każdej jednostki.

Inspekcje OSP po nowemu

Aby uregulować kwestie związane z przeprowadzaniem inspekcji gotowości operacyjnej ochotniczych straży pożarnych włączonych do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, komendant główny PSP powołał w 2011 r. zespół do spraw opracowania wytycznych. Zostały one przesłane komendom wojewódzkim (miejskim, powiatowym) PSP i Zarządowi Głównemu Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP do zaopiniowania. 1 grudnia 2011 r. zatwierdził je komendant główny PSP. Wytyczne zawierały kluczowe elementy: Metodykę oceny gotowości operacyjnej, Protokół z inspekcji gotowości operacyjnej ochotniczej straży pożarnej krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego oraz Wzory upoważnień do przeprowadzania inspekcji.

Inspekcje w latach 2014-2017

Celem nadrzędnym opracowania wytycznych było ujednolicenie zasad i sposobu przeprowadzania inspekcji gotowości operacyjnej OSP włączonych do KSRG oraz opracowanie metodyki ich oceny.

Inspekcje zakładały dokonanie sprawdzenia gotowości operacyjnej w zakresie:

  1. alarmowania - sprawdzenie czasu dysponowania siłami i środkami, liczonego od momentu powiadomienia (zaalarmowania) o zdarzeniu inspekcjonowanej ochotniczej straży pożarnej do momentu wyjazdu (rozpoczęcia interwencji) zadysponowanych sił i środków z miejsca ich stacjonowania,
  2. gotowości ratowników - sprawdzenie liczby ratowników oraz ich przygotowania do prowadzenia działań ratowniczych (w zakresie kwalifikacji ratowniczych i uprawnień do obsługi sprzętu ratowniczego), a także ich wyposażenia w indywidualne środki ochrony osobistej,
  3. gotowości pojazdów i sprzętu do działań ratowniczych - sprawdzenie obsługi technicznej, oznakowania operacyjnego oraz przewożonego wyposażenia, a także wymaganych przepisami dokumentów,
  4. gotowości urządzeń i systemów łączności - sprawdzenie sprawności wyposażenia podmiotu poddanego inspekcji oraz umiejętności obsługi,
  5. wymaganej dokumentacji - sprawdzenie kompletności i prawidłowości jej prowadzenia,
  6. stanu technicznego infrastruktury strażnicy - sprawdzenie wpływu na gotowość operacyjną ochotniczej straży pożarnej,
  7. praktycznych lub aplikacyjnych ćwiczeń ratowniczych - sprawdzenie poziomu przygotowania ratowników, pojazdów i sprzętu ratowniczego do realizowania działań ratowniczych.
Tabela 1. Ogólną punktową ocenę inspekcji stanowiła suma punktów uzyskanych podczas oceny poszczególnych elementów.
  Oceniany element

Liczba uzyskanych punktów

 

  Alarmowanie OSP

0-10 pkt

  Gotowość ratowników OSP

0-10 pkt

  Gotowość (stan techniczny) pojazdów, sprzętu silnikowego, innego sprzętu ratowniczego, sprzętu łączności

0-10 pkt

  Dokumentacja

0-5 pkt

  Ćwiczenie

0-15 pkt

RAZEM  

0-50 pkt

Ocena końcowa inspekcji ustalana była na podstawie punktów, przy czym uzyskanie 44-50 pkt dawało ocenę bardzo dobrą, 35-43 pkt - dobrą, 26-34 pkt - dostateczną, a 0-25 pkt - niedostateczną.

W 2013 r. zatwierdzone zostały przez komendanta głównego PSP Zasady ewidencji prowadzonych inspekcji gotowości operacyjnej, które określały formę oraz częstotliwość przesyłania przez komendy wojewódzkie (miejskie, powiatowe) PSP planów i sprawozdań ze zrealizowanych inspekcji, w tym prowadzonych w OSP. Ponadto, zgodnie z zaleceniem komendanta głównego PSP, komendy miejskie (powiatowe) PSP miały przeprowadzać corocznie przynajmniej jedną inspekcję w każdej OSP w KSRG z terenu powiatu, zaś dla komend wojewódzkich PSP liczba tych inspekcji była ustalana w zależności od potrzeb.

Tabela 2. Zestawienie liczby inspekcji gotowości operacyjnej przeprowadzanych w OSP w KSRG przez komendy wojewódzkie (miejskie, powiatowe) PSP w latach 2014-2017.

Rok Liczba inspekcji zrealizowanych przez KW PSP Liczba inspekcji zrealizowanych przez KP (KM) PSP

Liczba osp włączonych do KSRG w kraju

2014 112 4984 4029
2015 98 5169

4188

2016 75 5236

4296

2017 112 5345

4339

Z analizy planów i sprawozdań z inspekcji przeprowadzonych w latach 2014-2017 wynika, że każda ochotnicza straż pożarna włączona do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego była inspekcjonowana przynajmniej raz w roku.

Analiza wyników inspekcji wykazała, że najwięcej uwag pojawiło się w odniesieniu do realizacji ćwiczenia:

  1. wykonawstwo - 33% przeprowadzonych inspekcji,
  2. przestrzeganie zasad bezpieczeństwa - 31% przeprowadzonych inspekcji,
  3. znajomość zasad prowadzenia korespondencji radiowej - 25% przeprowadzonych inspekcji,
  4. sposób kierowania działaniami - 23% przeprowadzonych inspekcji,
  5. określenie zamiaru taktycznego - 14% przeprowadzonych inspekcji.

Podczas oceny pozostałych elementów inspekcji stwierdzono, że alarmowanie w czasie:

  1. od 0 do 5 min odnotowano w 60% OSP w KSRG
  2. od 0 do 10 min odnotowano w 94% OSP w KSRG
  3. powyżej 15 min, skutkujące wystawieniem oceny niedostatecznej, stwierdzono jedynie w 3% OSP w KSRG.

W zakresie oceny gotowości ratowników najczęściej stwierdzana nieprawidłowość to brak uzbrojenia osobistego, który wystąpił w 15% wszystkich przeprowadzonych inspekcji. Inne nieprawidłowości to brak sygnalizatora bezruchu (7% inspekcji) i brak kominiarki w (6% inspekcji).

Podczas oceny gotowości pojazdów i sprzętu najczęściej występującą nieprawidłowością była niekompletność i niesprawność sprzętu (stwierdzona w 11% inspekcji) oraz brak aktualnych dopuszczeń UDT, dopuszczeń i atestów serwisów producentów odnośnie stosowanych badań sprzętu (prawie 11% inspekcji).

Ponadto pojawiały się braki w dokumentacji działań ratowniczych (zgodnej z rozporządzeniem MSWIA w sprawie szczegółowej organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego) - wystąpiły w 11% przeprowadzonych inspekcji. W przypadku oceny stanu technicznego infrastruktury strażnicy stwierdzono nieprawidłowości w 7% inspekcji.

Zmiany

Przeprowadzona pod koniec 2016 r. przez Komendę Główną PSP analiza obowiązujących dokumentów regulujących kwestie związane z inspekcjami gotowości operacyjnej podmiotów KSRG wykazała potrzebę ujednolicenia zasad dla wszystkich zarządzających inspekcję, w szczególności metodyki prowadzenia oceny gotowości operacyjnej - zarówno w stanowiskach kierowania Państwowej Straży Pożarnej, jak i w ochotniczych strażach pożarnych, oraz potrzebę przygotowania nowego zarządzenia, które zbierałoby wszystkie obowiązujące dokumenty dotyczące inspekcji w jednym miejscu. W 2017 r. na polecenie zastępcy komendanta głównego PSP przygotowano projekt aktualizacji zarządzenia nr 5 komendanta głównego Państwowej Straży Pożarnej z 26 czerwca 2013 r. w sprawie sposobu przeprowadzania inspekcji gotowości operacyjnej podmiotów krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (DzUrz KG PSP poz. 14). 28 grudnia 2017 r. komendant główny PSP podpisał zarządzenie nr 10 w sprawie sposobu przeprowadzania inspekcji gotowości operacyjnej podmiotów krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, które weszło w życie z dniem 1 stycznia 2018 r.

Główna zmiana dotycząca sposobu przeprowadzania inspekcji gotowości operacyjnej OSP włączonych do KSRG, jaką wprowadzono po zmianie zarządzenia, to przede wszystkim rozszerzenie skali punktowej z zakresu 0 ÷ 50 pkt do 0 ÷ 100 pkt i zmiana wagi oceny poszczególnych elementów, co pozwoli na bardziej precyzyjną ocenę. Inspekcje w całym kraju będą prowadzone według jednolitych zasad, co pozwoli na prowadzenie analiz porównawczych wygenerowanych wniosków systemowych. Zmiana nastąpiła również w kwestii ocenianych elementów - ocenie podlegała będzie także wiedza teoretyczna druhów, co jest szczególnie istotne w aspekcie ich bezpieczeństwa podczas prowadzenia działań ratowniczo-gaśniczych. Zwiększono też punktację za gotowość pojazdów i sprzętu oraz za ćwiczenie, tak aby położyć większy nacisk na kluczowe elementy inspekcji. Szczególnie w przypadku oceny ćwiczenia zmiana jest istotna, ponieważ zakłada możliwość uzyskania 50 pkt, czyli połowy wszystkich punktów możliwych do zdobycia podczas inspekcji. Kolejną ważną zmianą jest korekta punktacji, czyli danie przewodniczącemu zespołu inspekcyjnego możliwości dodania lub odjęcia punktów (w zakresie 0 ÷ 10 pkt) w przypadku wystąpienia sytuacji nieprzewidzianej w elementach podlegających ocenie. Dodatkowo nowe zarządzenie pozwala na przeprowadzanie inspekcji w skróconej formie, która musi jednak zawierać co najmniej alarmowanie i ćwiczenie.

Obecne wymagania

Nie uległy zmianie zalecenia komendanta głównego PSP co do liczby inspekcji przeprowadzanych przez komendy miejskie (powiatowe) PSP (nadal corocznie muszą przeprowadzić przynajmniej jedną inspekcję w każdej OSP z terenu powiatu będącej w KSRG) oraz w stosunku do komend wojewódzkich PSP (które nadal realizują inspekcje w zależności od potrzeb).

Zarządzenie ma następujące załączniki:

  1. wzory upoważnień do jednorazowego przeprowadzenia inspekcji lub na określony czas,
  2. sposób powoływania i zadania zespołu komendanta głównego PSP oraz zadania komórki prowadzącej sprawy inspekcji w KG PSP,
  3. zadania przewodniczącego zespołu komendanta wojewódzkiego (powiatowego, miejskiego) PSP,
  4. metodykę oceny gotowości operacyjnej,
  5. wzór protokołu inspekcji.

Zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 2 przedmiotowego zarządzenia komendant wojewódzki PSP zarządza inspekcję gotowości operacyjnej dla podmiotów KSRG na obszarze województwa, zaś zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 3 komendant powiatowy (miejski) PSP zarządza inspekcję gotowości operacyjnej dla OSP na obszarze powiatu.

Podczas inspekcji gotowości operacyjnej OSP w KSRG, zgodnie § 13 ww. zarządzenia, ocenie podlegają w szczególności:

  1. przebieg alarmowania,
  2. gotowość członków OSP biorących bezpośredni udział w działaniach ratowniczych, w tym:
    • stan wyposażenia indywidualnego,
    • posiadane uprawnienia,
  3. gotowość pojazdów, sprzętu ratowniczego i sprzętu łączności do natychmiastowego użycia,
  4. dokumentacja jednostki ochotniczej straży pożarnej,
  5. stan wiedzy członków ochotniczej straży pożarnej (pisemny sprawdzian wiedzy),
  6. wykonanie ćwiczenia,
  7. określenie zamiaru taktycznego,
  8. rozkazodawstwo i kierowanie działaniami ratowniczymi,
  9. wykonawstwo czynności ratowniczych i optymalne wykorzystanie sprzętu,
  10. przestrzeganie zasad bezpieczeństwa,
  11. przestrzeganie zasad korespondencji radiowej.

Ponadto inspekcji podlega stan strażnicy - w zakresie warunków wpływających na gotowość operacyjną.

Załącznik nr 4 do ww. zarządzenia określa metodykę oceny gotowości operacyjnej, w tym metodykę oceny gotowości operacyjnej ochotniczych straży pożarnych. Ogólną punktową ocenę inspekcji stanowi suma punktów uzyskanych w poszczególnych działach (tabela 3).

Tabela 3. Załącznik nr 4 do ww. zarządzenia określa metodykę oceny gotowości operacyjnej, w tym metodykę oceny gotowości operacyjnej ochotniczych straży pożarnych. Ogólną punktową ocenę inspekcji stanowi suma punktów uzyskanych w poszczególnych działach.

  Oceniany element

Liczba uzyskanych punktów

  Alarmowanie OSP 0-10 pkt
  Gotowość druhów OSP

0-10 pkt

  Gotowość do natychmiastowego użycia pojazdów, sprzętu ratowniczego, sprzętu łączności

0-15 pkt

 

Dokumentacja

0-5 pkt

 

Wiedza teoretyczna druhów

0-10 pkt

 

Ćwiczenie

0-50 pkt

RAZEM  

0-100 pkt

Tabela 4. Ocena końcowa inspekcji ustalana jest po uwzględnieniu korekty na podstawie uzyskanych punktów.
Liczba punktów Ocena Ocena (słownie)
pow. 98 ÷ 100 pkt 6

celujący

pow. 93 ÷ 98 pkt 5

bardzo dobry

pow. 80 ÷ 93 pkt 4

dobry

pow. 65 ÷ 80 pkt 3

dostateczny

pow. 50 ÷ 65 pkt 2

dopuszczający

0 ÷ 50 pkt 1

niedostateczny

Zagadnienia dotyczące zarządzania oraz sposobu przeprowadzania inspekcji gotowości operacyjnej reguluje ustawa z 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (DzU z 2017 r. poz. 1204, 1321 i 1567), zgodnie z którymi:

  1. do zadań komendanta głównego Państwowej Straży Pożarnej należy:
    • organizowanie centralnego odwodu operacyjnego oraz przeprowadzanie inspekcji gotowości operacyjnej podmiotów krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, których siły i środki tworzą centralny odwód operacyjny (art. 10 ust. 1 pkt 2, lit. f),
    • ustalanie sposobu przeprowadzania inspekcji gotowości operacyjnej podmiotów krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (art. 10 ust.1 pkt 2 lit. h),
    • ustalanie w drodze zarządzenia sposobu przeprowadzania inspekcji gotowości operacyjnej podmiotów krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (art. 10 ust. 5),
  2. do zadań komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej należy przeprowadzanie inspekcji gotowości operacyjnej podmiotów krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego na obszarze województwa (art.12 ust. 5 pkt 7),
  3. do zadań komendanta powiatowego (miejskiego) należy przeprowadzanie inspekcji gotowości operacyjnej ochotniczych straży pożarnych na obszarze powiatu pod względem przygotowania do działań ratowniczych (art. 13 ust. 7 pkt 2).

źródło: KCKRiOL

do góry