#naSTRAŻyciepła

Strażacy OSP w Józefowie, wspomagając transport osób niesamodzielnych do punktów szczepień, mieli okazję przekonać się naocznie, w jak trudnej sytuacji bytowej, zwłaszcza w obliczu srogiej zimy, znajdują się niektóre z nich. Ochotnicy postanowili pomóc potrzebującym, zapewniając im paliwo stałe w postaci sezonowanego drewna opałowego. Ta inicjatywa została wzbogacona m.in. przez CNBOP-PIB, które przekazało dla osób wspieranych przez OSP czujki dymu.

Sąsiedzka współpraca OSP Józefów z Centrum Naukowo-Badawczym Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego - Państwowym Instytutem Badawczym rozwija się od lat, owocując niezawodnym wzajemnym wsparciem na wielu płaszczyznach, szczególnie tych związanych z edukacją dla bezpieczeństwa i prewencją, a także wszelkimi inicjatywami o wymiarze społecznym czy charytatywnym. Nie inaczej było tym razem - 12 lutego dyrektor CNBOP-PIB st. bryg. dr inż. Paweł Janik oraz zastępca dyrektora ds. certyfikacji i dopuszczeń st. bryg. dr inż. Jacek Zboina przekazali na ręce naczelnika OSP Józefów Radosława Firląga 50 autonomicznych czujek dymu, które zostały zakupione ze środków instytutu. Dzięki temu druhny i druhowie mogli zamontować je w domach osób znajdujących się w trudnej sytuacji bytowej i potrzebujących wsparcia również w aspekcie ochrony przed zagrożeniem pożarowym.

Czujki i szkolenie od CNBOP-PIB

Wspólnie podjęto decyzję, by instalację czujek poprzedzić szkoleniem zorganizowanym przez pracowników instytutu, z zachowaniem zasad dystansu społecznego, w reżimie sanitarnym. Zajęcia odbyły się 18 lutego, wzięło w nich udział 14 ratowników z OSP Józefów, podzielonych na dwie grupy. Szkolenie przeprowadzili funkcjonariusze PSP i pracownicy cywilni CNBOP-PIB, będący autorami nowej kwalifikacji rynkowej - „Montaż i konserwacja autonomicznych czujek: tlenku węgla, dymu, ciepła i gazu”. Przekazanie autonomicznych czujek dymu zapoczątkowało proces szkoleń przygotowujących członków OSP do certyfikacji zgodnie z nową kwalifikacją.

Podczas tego pilotażowego szkolenia druhny i druhowie zapoznali się zarówno z teoretycznymi, jak i praktycznymi aspektami montażu i konserwacji autonomicznych czujek tlenku węgla, gazu, dymu oraz ciepła. Przeanalizowano kwestie zapobiegania pożarom, wybuchom gazu czy zatruciom tlenkiem węgla, zwracając uwagę na ich przyczyny oraz świadomość zagrożeń i właściwych zachowań w przypadku ich zaistnienia.

Instruktorzy CNBOP-PIB poruszyli również zagadnienie dbałości o bezpieczeństwo sanitarne, ale i psychiczne ratowników dokonujących montażu czujek w ramach akcji #naSTRAŻyciepła. Nie zapomnieli także o kwestii bezpieczeństwa odbiorców tych usług.

Fot. 1  Szkolenie z montażu i konserwacji autonomicznych czujek dymu dla członków OSP w Józefowie, przeprowadzone przez instruktorów z CNBOP-PIB

Nowe kwalifikacje rynkowe

Szkolenie dla druhów z Józefowa przygotowano na podstawie zakresu tematycznego jednej z siedmiu nowych kwalifikacji rynkowych pt. „Montaż i konserwacja autonomicznych czujek: tlenku węgla, dymu, ciepła i gazu”. W 2019 r. zostały one włączone do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK) przez ministra spraw wewnętrznych i administracji na mocy obwieszczenia w Monitorze Polskim z dnia 21 maja 2019 r. poz. 446 (https://monitorpolski.gov.pl/MP/2019/446). Zintegrowany System Kwalifikacji (ZSK) to europejski praktyczny standard w zakresie edukacji i nauki przez całe życie, bazujący na efektach uczenia się, który umożliwia zdobycie i formalne potwierdzenie wymaganych kwalifikacji.

Podjęcie się przez CNBOP-PIB opracowania projektu nowych kwalifikacji w zakresie projektowania, montażu i konserwacji zabezpieczeń przeciwpożarowych w celu włączenia ich do ZSK, wynikało wprost z realizacji zapisów ustawy o ochronie przeciwpożarowej, tj. art. 4. ust. 2, który mówi: „Czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej mogą wykonywać osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje”. Dzięki temu sprecyzowane zostały umiejętności wymagane od osób, które projektują lub instalują i konserwują (serwisują) zabezpieczenia przeciwpożarowe w obiektach budowlanych. W ramach ZSK uwzględniono także mniej skomplikowaną kwalifikację przeznaczoną na potrzeby druhów OSP, harcerzy i wszystkich innych zainteresowanych.

Wieloletnie doświadczenie CNBOP-PIB w przeprowadzaniu procesów certyfikacji instalacji przeciwpożarowych i certyfikacji bezpieczeństwa pożarowego obiektów budowlanych wskazuje wyraźnie, że brak precyzyjnych formalnych wymagań i regulacji odnoszących się do projektowania, montażu i konserwacji zabezpieczeń przeciwpożarowych skutkuje niską jakością usług w tym zakresie. Obniża to poziom bezpieczeństwa pożarowego obiektów budowlanych i ich użytkowników.

Aby podołać tym wyzwaniom, w 2017 r. CNBOP-PIB rozpoczął wewnętrzny projekt - zespół ekspertów przy wsparciu metodycznym specjalistów z Instytutu Badań Edukacyjnych, wykorzystując narzędzia ZSK, opracował i zgłosił siedem kwalifikacji, m.in. tę dotyczącą montażu czujek. Dokumentem potwierdzający nadanie tej kwalifikacji rynkowej jest państwowy certyfikat, ważny bezterminowo, do którego przypisano 2 poziom Polskiej Ramy Kwalifikacji (PRK). W formalnym systemie kształcenia świadectwo ukończenia szkoły podstawowej posiada również 2 poziom PRK.

Montaż czujek - cenna umiejętność

Ze względu na stopień trudności wymaganej wiedzy i umiejętności weryfikowanych w czasie egzaminu kwalifikacja ta jest dostępna już dla osób od 16. roku życia. Może zatem stanowić zupełnie nową, atrakcyjną ofertę dla druhen i druhów młodzieżowych drużyn pożarniczych działających przy jednostkach OSP, a także dla harcerskich drużyn pożarniczych, których jest już w Polsce 18. Zdobycie tej kwalifikacji z pewnością pozwoli młodym ludziom zwiększyć swoje możliwości na rynku pracy, a dla lokalnych społeczności staną się oni cennymi profesjonalistami - monterami i konserwatorami czujek autonomicznych. We współpracy z mistrzami kominiarstwa oraz ośrodkami pomocy społecznej będą kompleksowo zabezpieczali mieszkania osób szczególnie zagrożonych.

Osób z różnego rodzaju dysfunkcjami uniemożliwiającymi samodzielne funkcjonowanie, a co za tym idzie - samodzielny wybór, zakup i montaż odpowiedniej czujki, jest w Polsce około 7 mln. Z uwagi na te ograniczenia w sytuacji zagrożenia nie będą one też w stanie samodzielnie się ewakuować. Dlatego bardzo ważne jest możliwie kompleksowe zabezpieczenie ich przed możliwością powstania pożaru, wybuchu gazu czy zatrucia tlenkiem węgla. Świadczący tego rodzaju usługi mogą przy okazji wizyt domowych aktualizować również informacje dotyczące innych potrzeb seniorów i osób niepełnosprawnych w kontekście zagrożenia pandemicznego.

Akcja #naSTRAŻyciepła jest nowatorskim przedsięwzięciem, które łączy w sobie odpowiedzialność za najbardziej potrzebujących, rozwój kompetencji społecznych i zawodowych osób przygotowujących się do wejścia na rynek pracy, atrakcyjny element oferty MDP i harcerskich drużyn pożarniczych, a także niebagatelne wsparcie dla pionu prewencji PSP. Liczymy, że inicjatywa ta zostanie doceniona i będzie naśladowana przez inne organizacje w kraju, otrzyma wsparcie systemowe i zyska większą skalę oddziaływania, co niewątpliwie wpłynie na poprawę bezpieczeństwa ludzi i ich mienia.

Paweł Florek jest pracownikiem Działu Wsparcia i Audytów w CNBOP-PIB, członkiem zespołu autorów 7 nowych kwalifikacji z zakresu projektowania, montażu i konserwacji zabezpieczeń przeciwpożarowych włączonych do ZSK, a także pomysłodawcą kwalifikacji dotyczącej autonomicznych czujek. W CNBOP-PIB od 6 lat realizuje zadania w obszarze projektów naukowo-badawczych.