FEnIKS – gwarancja kolejnych środków finansowych dla PSP

W numerze kwietniowym w 2024 r. skrótowo opisałem czytelnikom „Przeglądu Pożarniczego”, na jakie obszary można będzie pozyskać środki finansowe dla naszej formacji w ramach Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS). Tym razem czas przyjrzeć się bliżej konkretnym zadaniom i planom zakupowym, które będą realizowane do 2028 r. Tym bardziej że w lipcu i sierpniu tego roku komendant główny PSP zawarł z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Centrum Unijnych Projektów Transportowych umowy o dofinansowanie w ramach FEnIKS dla trzech projektów.

Projekt DAR – realizacja i zakupy

Pierwsza umowa o dofinansowanie została zawarta 3 lipca 2025 r., dotyczyła realizacji projektu „Zwiększenie skuteczności prowadzenia długotrwałych akcji ratowniczych – etap II” (DAR).

Maksymalna wartość projektu DAR została określona na 330 748 965,02 zł. Wkład Funduszy Europejskich wyniesie 263 640 000,00 zł.

Aby jak najszybciej wydatkować przyznane PSP środki, już na początku lutego 2025 r. zostały wszczęte pierwsze postępowania o udzielenie zamówień publicznych. Serię rozpoczęła 4 lutego 2025 r. Komenda Wojewódzka PSP w Lublinie, postępowaniem na dostawy samobieżnych wielofunkcyjnych maszyn inżynieryjnych z przyczepą transportową, po niej 7 lutego Komenda Wojewódzka PSP w Warszawie na dostawy ciągników siodłowych z naczepą uniwersalną. Kolejne postępowania były i są wszczynane sukcesywnie, tak aby Komenda Wojewódzka w Białymstoku mogła jako ostatnia – zgodnie z przyjętym harmonogramem – wszcząć we wrześniu 2026 r. postępowanie na dostawę średnich samochodów ratownictwa wodnego dla specjalistycznej grupy ratownictwa wodno-nurkowego poziomu gotowości B.

Naszym założeniem jest, by pierwsze dostawy zostały zrealizowane już w październiku tego roku. Zgodnie z umowami z wykonawcami najpierw dostarczone zostaną trzy roboty do gaszenia pożarów wielkopowierzchniowych, składowisk odpadów itp. (do 23 października), kolejne siedem do 14 listopada. Do 3 listopada odbierzemy również dwa ciągniki siodłowe z naczepą uniwersalną. Następnie, do 10 grudnia, planujemy odebrać siedem samobieżnych wielofunkcyjnych maszyn inżynieryjnych z przyczepą transportową. Dostawy planujemy zakończyć 29 września 2028 r. odbiorami ostatnich partii SD30 i SH23.

Wymieniowe powyżej pozycje sprzętowe to wycinek rozdzielnika, który obejmuje zakup łącznie 284 środków trwałych.

Zakupy w projekcie DAR zostały podzielone na cztery kategorie:

1) doposażenie sprzętowe poszczególnych dziedzin ratownictwa, w tym: SD30, SH23, SH40, samochody – ratownictwa wodnego, wysokościowego, podzespołu poszukiwawczo-ratowniczego, SDŁ kompanijne i batalionowe,

2) wyposażenie do realizacji procesu kształcenia, w tym symulatory i trenażery odzwierciedlające środowisko pracy ratowników, np. trenażer do realizacji szkoleń z zakresu awaryjnego otwierania drzwi i okien, przebić przez ściany oraz dach (RIT), mobilny trenażer pożarowy LPG i acetylenu, modułowy trenażer działań na poziomie interwencyjnym (zasilany LPG),

3) sprzęt komputerowy wyposażony w specjalistyczne oprogramowanie do wykonywania analiz, prognozowania i modelowania zagrożeń oraz prawdopodobnych skutków ich oddziaływania,

4) wyposażenie dla ośrodków szkolenia straży pożarnej, czyli doposażenie ich w sprzęt do szkolenia w zakresie ratowania życia, zdrowia i mienia oraz usuwania skutków katastrof naturalnych i wywołanych działalnością człowieka, np. platforma sprzętowa do realizacji szkoleń specjalistycznych realizowanych w zakresie podstawowym, pakiet sprzętu do realizacji szkoleń z zakresu ratownictwa wysokościowego realizowanego przez KSRG w zakresie specjalistycznym, stanowisko do realizacji szkoleń i ćwiczeń związanych z pożarami instalacji fotowoltaicznych z bankiem energii.

Projekt realizujemy, aby wzmocnić potencjał PSP w zakresie prowadzenia długotrwałych akcji ratowniczych.

Z efektów projektu korzystać będą funkcjonariuszki i funkcjonariusze jednostek ratowniczo-gaśniczych PSP. Zakupione pojazdy i specjalistyczny sprzęt pozwolą zwiększyć efektywność pomocy podczas długotrwałych akcji ratowniczych.

Docelowo z projektu skorzystają także wszystkie osoby przebywające na terytorium Polski. Doposażenie PSP w nowoczesny sprzęt zapewni im wysoki poziom bezpieczeństwa.

Efektem projektu będzie poprawa stanu bezpieczeństwa w kraju dzięki usprawnieniu ewakuacji osób poszkodowanych w wypadkach, a także likwidacji skutków powstałych zagrożeń dla życia i zdrowia oraz środowiska naturalnego na terenie Polski.

Projekt Kolej

Druga umowa, która została zawarta 5 sierpnia 2025 r., dotyczy realizacji projektu „Usprawnienie systemu ratownictwa w transporcie kolejowym – etap II” (Kolej).

To najmniejszy budżetowo projekt. Jego maksymalna wartość wyniesie 87 818 341,50 zł, z czego wkład Funduszy Europejskich to 69 998 622,87 zł.

Tak jak w projekcie DAR przetargi zostały wszczęte w lutym tego roku. Jako pierwsza, bo już 7 lutego, postępowanie na dostawę mikrobusów rozpoczęła Komenda Wojewódzka PSP w Łodzi. Trzy dni później Komenda Wojewódzka PSP w Kielcach ogłosiła przetarg na lekkie samochody zaopatrzeniowe (do 3,5 t). Harmonogram postępowań zakłada, że 1 października tego roku Komenda Wojewódzka PSP w Łodzi, która rozpoczęła serię przetargów, zakończy ją, postępowaniem na dostawy samochodów zaopatrzeniowych (min. 6 t).

Od 5 listopada możemy się spodziewać dostaw 19 lekkich samochodów zaopatrzeniowych. Liczę, że również w listopadzie uda się odebrać 16 mikrobusów. Do 29 września 2028 r. zakończymy dostawy sprzętu – odbiorami ostatnich partii „leśników”.

Środki przyznane PSP planujemy przeznaczyć na zakup łącznie 84 pozycji sprzętowych:

• pojazdów, np. autobusów, lekkich samochodów rozpoznawczo-ratowniczych,
• specjalistycznego sprzętu technicznego.

Projekt realizujemy, aby wzmocnić potencjał PSP w zakresie prowadzenia działań ratowniczych podczas wypadków w transporcie kolejowym.

Z efektów projektu korzystać będą funkcjonariuszki i funkcjonariusze jednostek ratowniczo-gaśniczych PSP. Zakupione pojazdy i specjalistyczny sprzęt pozwolą im skuteczniej realizować zadania związane z działaniami po wypadkach i katastrofach w transporcie kolejowym.

Realizacja tych zakupów przełoży się bezpośrednio na zwiększenie bezpieczeństwa w transporcie kolejowym – dzięki usprawnieniu ewakuacji osób poszkodowanych w wypadkach oraz likwidacji skutków powstałych zagrożeń dla życia i zdrowia oraz środowiska naturalnego na terenie Polski.

Największy projekt – Drogi

Ostatnia z trzech umów – na dofinansowanie projektu „Usprawnienie systemu ratownictwa na drogach – etap VI” (Drogi) – została zawarta 14 sierpnia 2025 r.

Ostatnia chronologicznie, ale za to o najwyższym budżecie spośród trzech naszych projektów. Całkowita wartość projektu Drogi została oszacowana na 552 001 003,65 zł, wartość wkładu z Funduszy Europejskich to 439 991 343,73 zł.

Pierwsze postępowania o udzielenie zamówień publicznych wszczęte zostały w marcu tego roku. 6 marca Komenda Wojewódzka PSP w Szczecinie ogłosiła postępowanie na dostawy GBA z funkcją cięcia, a 24 marca wszczęty został przez Komendę Wojewódzką PSP przetarg na symulator z zakresu doskonalenia techniki jazdy pojazdem pożarniczym. Harmonogram postępowań zakłada, że ostatni przetarg zostanie ogłoszony w lipcu 2026 r. przez Komendę Wojewódzką PSP – przedmiotem zamówienia będą średnie samochody ratownictwa technicznego z żurawiem.

Pierwsze dostawy sześciu GBA z funkcją cięcia – zgodnie z założeniami – mają zostać zrealizowane w listopadzie tego roku. Dokładne terminy zostaną jednak określone w umowach z wykonawcami. Dostawy zakończy we wrześniu 2028 r. ostatnia partia GCBA ze zwiększonym potencjałem ratownictwa drogowego.

Rozdzielnik pozycji sprzętowych projektu Drogi obejmuje 219 środków trwałych, w tym pojazdy z niezbędnym specjalistycznym wyposażeniem (ratownictwo).

Projekt realizujemy, aby wzmocnić potencjał PSP w zakresie prowadzenia działań ratowniczych na drogach.

Zakupione pojazdy i specjalistyczny sprzętu wesprą funkcjonariuszki i funkcjonariuszy jednostek ratowniczo-gaśniczych PSP w realizacji zadań związanych z niesieniem pomocy po wypadkach na drogach.

Projekt przełoży się na zwiększenie bezpieczeństwa na drogach dzięki usprawnieniu ewakuacji osób poszkodowanych w wypadkach oraz likwidacji skutków powstałych zagrożeń dla życia, zdrowia i środowiska naturalnego na terenie Polski.

Podsumowanie

PSP otrzyma kwotę 970 568 310,17 zł, z czego 773 629 966,60 zł z Unii Europejskiej oraz 196 938 343,57 zł z budżetu państwa, na zakup sprzętu, pojazdów i wyposażenia niezbędnego do prowadzenia długotrwałych akcji ratowniczych oraz usprawnienia systemu ratownictwa w transporcie kolejowym oraz drogowym.

Dostawy sprzętu realizowane będą w latach 2025-2028. Łącznie zakupionych zostanie 587 pozycji sprzętowych, w tym 323 samochody. 96,15% całkowitej wartości budżetu projektów przeznaczone jest na zakup sprzętu.

źródło: opracowanie własne

MARCIN SŁUPEK jest naczelnikiem Wydziału Funduszy Europejskich w Biurze Finansów KG PSP,
a także kierownikiem projektów DAR, Kolej i Drogi